Borcun zamanında ödenmemesi halinde alacaklı icra dairesine başvurarak alacağının tahsilini talep eder. Bu noktada icra borçluya ödeme emri gönderir. Bu andan itibaren borçlu asıl alacağı ödeyerek borcundan kurtulamayacaktır.
Borca pek çok Yasadan kaynaklanan ekler gelmiştir ve gelmeye devam edecektir. Hukuk dili ile borcun ferileri ve icra masrafları artık borçlunun borcunun içinde yer almaktadır. Borç artmış ve artmaktadır. Bu yazımızda icra takibine konu borcun artış sebeplerini inceleyeceğiz.
Vadesinde ödenmeyen borcun ödeme tarihine kadar faiz işleyecektir. Faiz oranı alacağın ticari olup olmamasına göre değişmektedir. İcra dairesi tarafından gönderilen ödeme emrinde icra takibine kadar işlemiş ve takip sonrasında işleyecek faizin oranı yazılıdır.
İcra takibinin başlaması sırasında alacaklı bir kısım icra harç ve masrafları peşin olarak öder. Alacaklı tarafından icra takibinde peşinen yapılan ve takip süresinde yapılacak her türlü masraf borca eklenmektedir. Bu nedenle tüm icra takiplerinde takip tarihi itibariyle alacağın işlemiş faiz ve diğer ekleri belirtilerek bir toplam alınır, bu tutarın icra masrafları, faizi ve varsa vekil ücreti ile borçludan tahsili talep edilir.
İcra takibi başladıktan sonra borcun ödendiği aşamaya göre değişen oranlarda tahsil harcı tahakkuk eder ve bu harç da borca eklenir. Borcun ödeme emrinin tebliği sonrasında ödenmesi halinde %4,55, haciz sonrasında %9,10, satış sonrasında ise %11,38 oranında tahsil harcı tahakkuk etmektedir.
Alacağın tahsili için yapılan işlem bedelleri de borca eklenmektedir. Haciz masrafı, hacze gidiş ulaşım masrafı, borçluya yapılan bildirimler, tebligat giderleri, satış masrafları, satış için gerekli ise gazete ilan masrafı icra dosya borcuna eklenir.
Alacaklının icra takibini yürüten bir avukatı var ise avukatlık asgari ücret tarifesi üzerinden vekil ücreti hesaplanır ve dosya borcuna eklenir.
İcra takip alacaklısı banka ise ayrıca Bankacılık Hukukundan ya da kredi sözleşmelerinden kaynaklanan vergi ve masraflar da dosyaya eklenir.
İcra dosya borcunu hesaplamak yukarıda kısaca sıralanan tüm borçları toplamak şeklinde basit bir işlem değildir. Çünkü icra takiplerinin neredeyse tamamı Borçlar Kanunu 100. maddeye göre kısmi ödemelerin öncelikle faiz ve ferilere mahsup edileceğine ilişkin kayıtlar içermektedir. Bu hüküm gereğince borçlu tarafından yapılan ve toplam alacağın tamamını karşılamayan ödemeler önce faiz ve takip masraflarına mahsup edilmektedir.
Bu hesaplamanın icra takibi tutarına asıl etkisi taksitli ödemelerde görülmektedir. Çünkü her taksit ödemesi sırasında öncelikle, taksit ödeme tarihine kadar işlemiş faiz ve dosya masrafları hesaplanıp, yapılan ödeme bunlardan düşülmektedir. Böylece borçlu her zaman önce masrafı, harcı, faizi öncelikle ödemekte, bunlardan arta kalan asıl alacak tutarından düşülmektedir. Böyle bir hesaplama şeklinde, borçlu borcunu küçük taksitler halinde ödediğini düşünürken ana paraya hiç ödeme yapmamış olabilir. Özellikle icra borcu için maaş haczi uygulanan dosya borçluları, maaşlarından yapılan kesintilerin borcun hangi kısmını ödediğini kontrol etmelidirler.
Özetlendiği üzere icra takipleri borç tutarlarını fazlaca artırmaktadır.
Borçlu borcunu gününde ödeyememiş ise, icra takibinden sonra yüksek oranlı masraflar, harçlar ve bu hesaplama şekliyle nasıl ödeyecektir?
Alacaklı vadesinde alamadığı alacağının tahsili için bir sürü masraf yapmak zorunda kaldığında, bunu borçludan istemeyecek midir?
İcra takibinde taraflar bu düşünceyi taşımaktadır ve her iki bakış açısının doğruluğu tartışılabilir yönleri bulunmaktadır.
Borçsuz günler dilerim.