Yeni Borçlar Yasamız gereğince kira sözleşmelerinde belirlenen sürenin bitiminden en az onbeş gün önce bildirimde bulunulmamış ise kira süresi bir yıl için uzatılmış sayılmaktadır.
Kira sözleşmesi uzatılmayacaksa sözleşmenin bitiminden onbeş gün önce yapılacak bildirimde yasanın kabul ettiği fesih gerekçelerinden biri de bulunmalı ve belirtilmelidir. Genel kuralımız bir kira sözleşmesinin süresinin bitmiş olması tahliye nedeni yapılamayacağıdır.
Bu genel kurala 1.Temmuz 2012 Tarihinde yürürlüğe giren Borçlar Yasamız bir istisna getirmiş, şimdiye kadar hukuk sistemimizde yer almayan bir düzenleme ile uzun süren kira sözleşmelerine belli dönemden sonra gerekçesiz feshi mümkün kılmıştır. Henüz yürürlüğe girmemiş olan bu düzenlemeden öncelikle kiracı ve kiraya verenleri haberdar edecek, sonra da bu düzenlemeye ilişkin özel yürürlük tarihini açıklayacağım. Ancak peşinen belirteyim ki yasal düzenleme oldukça karışıktır. Sadeleştirerek anlatmaya çalışacağım.
Süresi ne olursa olsun kira sözleşmelerinin 10 kez uzatılmasından sonraki dönemde, sözleşme bitiş tarihinden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşulu ile sebep göstermeksizin sözleşmeyi sona erdirip fesih- tahliye istenebilecektir. Burada “10 kez yenilemeden sonraki dönem” hangi dönemdir? Öncelikle bir kira sözleşmesinin kendine özgü süresi bitecek ve sözleşme kendiliğinden uzayacaktır. Bu 1. Uzamadır. Daha sonra 10 kez uzayacak ve 11. Uzama döneminin bitimine 3 ay kala bildirim yapılmış olacaktır. Kısaca söylersek, kiraya veren kira sözleşmesinin ilk uzama tarihinden sonraki 11. Yıl kira sözleşmesinin feshini ve kiracının tahliyesini isteyebilir.
Ülkemizde özellikle işyerleri, çarşılarda uzun kiracılık yaygındır. Eski kiracılar da genellikle kiralarını düzenli ödedikleri sürece tahliye edilemezler. Yeni düzenleme ile sadece kira sözleşmeleri yasanın aradığı kadar eskidi diye pek çok tahliye davaları gündeme gelebilecektir.
Peki bu düzenleme hangi tarihte uygulanacaktır? Yasamız kira sözleşmelerini ikiye ayırarak bu soruyu cevaplamaktadır. 1.Temmuz.2012 Tarihinde
-
On yıllık uzama süresinin dolmasına beş yıldan az kalmış olanlar için beş yıl sonra,
-
10 yıllık uzama süresi dolmuş ise iki yıl sonra
Bence eski kira sözleşmesi olanların durumlarını değerlendirmelerinde fayda vardır. Esen kalınız.