Küçüklerin Evlat Edinilmesi
Aile Hukuku

Küçüklerin Evlat Edinilmesi

Evlat edinme hukuk sistemimizin öngördüğü koşullara bağlı olarak ve mahkeme kararı ile gerçekleşebilmektedir.
Medeni Kanunumuz 18 yaşın altındaki küçüklerin evlat edinilmesini fiili ve hukuki iki ayrı sürece bağlamıştır. Bu yazımızda küçüklerin evlat edinilme sürecini kısaca inceleyeceğiz.

Evlat edinilme öncelikle fiili bir süreçtir. Çünkü 18 yaşın altındaki kişilerin evlat edinilebilmesi için küçüğün bir yıl süre ile evlat edinen tarafından bakılıp gözetilmiş olması aranmaktadır. Bu süre içinde küçüğün evlat edinmek isteyenle birlikte yaşamış olması gerekir. Birlikte yaşam, küçüğün bakımı, eğitilmesi, yaşam ihtiyaçlarının karşılanmasını kapsamalıdır. Evlat edinme işleminin evlat edinilen küçüğün yararına olmalı ve evlat edinenin diğer çocuklarının zararına olmamalıdır.

Bir yıllık bakım ve gözetim süreci dolduğunda hukuki süreç başlayacak, evlat edinmek isteyen Aile Mahkemesinde dava açarak evlat edinmeye karar verilmesi isteyecektir. Mahkeme kararının kesinleşmesi ile birlikte evlat edinilen fiili ailesinin nüfus sicil kaydından düşülecek, evlat edinen nüfus siciline evlat olarak kayıt edilecektir. Bu aşamadan sonra evlat edinilen hem fiili ailesinin hem de evlat edinenin mirasçısı olacaktır.

Küçüğün ana ve babası evlat edinmeye onay vermelidir. Kanunumuz açıkça “ana ve babanın” rızasından bahsetmektedir. Bu nedenle boşanmış ana babalardan velayet hakkına sahip olan ebeveynin rızası yeterli değildir. Evlilik dışı dünyaya gelen çocuklar ana nüfus siciline kayıt olurlar ve bu durumda sadece ananın rızası ile evlat edinme işlemi gerçekleşebilir.

Ana ve babanın evlat edinmeye rızası Mahkemece alınmalıdır.

Bu noktada evlat edinen için uygulamada iki yol bulunmaktadır. Birinci yol küçüğe bir yıllık bakım süreci dolduktan sonra açacağı evlat edinme davası sırasında ana ve babanın rızasını almaktır. Bu durumda bir yıl boyunca evlat edinen tereddütler içinde kalacak, küçüğün ana ve babasının vazgeçebileceği korkusu yaşayacaktır. Böylece küçüğe bağlanma korkusu gerçekleşecek, aralarında sevgi bağı tam kurulamayacaktır.

İkinci bir yol olarak, evlat edinmek isteyenin bir yıllık bakım ve gözetim süreci başlangıcında ana ve babanın rızasını alması düşünülebilir. Evlat edinmek isteyen, küçüğü yanına aldığında derhal Aile Mahkemesine “rıza aranmama” davası açarak, ana ve babanın rızasını bu davada alacak, bir yıl sonra açacağı evlat edinmeye izin davasında yeniden rıza alınmasına gerek olmadığına karar verilmesini isteyecektir. Böylelikle bir yıllık sürecin başlangıcı kayıtlara geçecek, küçüğün evlat edinme amacı ile bakım ve gözetim altında olduğu ihtiyaç halinde resmi makamlarda kanıtlanabilecektir. Örneğin evlat edinilmek istenen küçüğün acil bir sağlık müdahalesi gerektiğinde, evlat almak isteyen ameliyat onamı verebilmek için bu karara ihtiyaç duyacaktır. Ayrıca evlat edinmek isteyen kendisini bir ebeveyn olarak görecek ve küçüğe daha çok bağlanacak, korkusuzca sevecektir. Evlat edinme kurumunun amaçlarına daha uygun olan yol budur.

Evlat edinen ile evlat edinilen arasında en az 18 yaş fark olmalıdır. Tek başına evlat edinenin 30 yaşını doldurmuş olması gereklidir. Evli çiftlerin birlikte evlat edinmelerinde her ikisinin de 30 yaşını doldurmuş olmaları ve en az beş yıldır evli olmaları şartları aranır. Evlilik içinde diğer eşin çocuğunu evlat edinebilmek için de yine evlat edinenin 30 yaşını doldurmuş olması ve en az iki yıllık evlilik koşulunu sağlanmalıdır.

Eğer evlat edinilen küçük ayırt etme gücüne sahipse kendi rızasının da mahkemece alınması gereklidir. Ayırt etme gücü kanunun terimidir. Küçüğün yaptığı işin hüküm ve sonuçlarını anlayabilme yeteneğinin gelişmiş olması anlamına gelir.

Görüldüğü üzere hukuk sistemimiz evlat edinen küçük için ebeveyn sorumluluğu olarak her durumda 30 yaş koşulu, birlikte evlat edinme için evlilik koşulu aramaktadır. Evliliklerin ise belli süre devam etmiş olması gerekmektedir. Tüm bunlar evlat edinilmek istenen küçüğe sağlanacak yaşamın, sağlıklı gelişimin gerekleri olarak değerlendirilmektedir.

Sağlıklı, hayırlı evlatlar dilerim.