Teknolojik gelişmeler ve iletişim araçlarının yaygınlaşması ile beden gücüne dayanmayan bir kısım işlerin belirli bir yerde yapılması zorunluluğu kalkmıştır.
Her mesleğin kendi çalışma alanına ilişkin olarak almış olduğu e-imzası ile hazırladığı belgeleri internete yüklemesi ile işlem yapabilmesi mümkündür. Mali müşavirler beyannamelerini, avukatlar dilekçelerini internet üzerinden ilgili sistemlere yükleyebilmektedirler.
Gelinen noktada bilgiye dayalı hizmet sektöründe belirli bir ofise fiilen gitmeye gerek kalmaksızın işlem yapılabilmektedir. Bilgiye dayalı hizmet sektöründe iş sahiplerini özgürleştiren bu sistem, istihdam edilenleri de etkilemektedir. Ülkemizde de bazı yabancı şirketler bazı işgünlerinde işe gelme zorunluluğunu kaldırarak evden çalışma günü uygulamasına geçmişlerdir.
Dünyada ise, işgücünün pahalı olduğu ülkelerde işverenler internet üzerinden çalışmayı yaygınlaştırmakta ve işgücünün ucuz olduğu ülkelerden hizmet satın alarak karlılıklarını artırmaktadır.
Gerçekten de hizmetin bir iş yerine bağlı olmaksızın yapılabilmesi, ofis maliyetini düşürmekte, çalışanın ulaşım, yemek gibi ödeneklerinden tasarruf sağlamakta, yolda geçecek zamanın işçi ve işveren açısından tasarruf edilmesini sağlamakta, çalışanın işyeri için kendisine yapması gereken harcamalarını düşürmektedir. Hem çalışanın hem de işverenin yararına bir çalışma sistemi kurulmaktadır. Bu sistem uzaktan çalışmadır.
20. Mayıs 2016 tarihi itibariyle İş Kanunumuzun 14. maddesinde yapılan bir ekleme ile uzaktan çalışma tanımlanmış ve hukukumuza dahil olmuştur.
Kanunumuz uzaktan çalışmayı “işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisi” şeklinde tanımlamıştır. Uzaktan çalışmaya ilişkin iş sözleşmesinde işin tanımı belirlenecek, iş yapılma şekli, süresi, yeri, ücret, ücretin ödenme esasları, işverenin sağladığı ekipmanların neler olduğu, ekipmanların korunması yükümlülüğü işveren işçi arasındaki iletişim kuralları, genel ve özel çalışma şartları düzenlenecektir. Uzaktan çalışan ile işyerinde çalışan emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulması yasaklanmıştır. İş uzakta bile olsa iş sağlığı ve iş güvenliği uygulamaları, eğitimleri verilecektir. Ekipmanlar hakkında iş güvenliği tedbirleri işveren tarafından alınacaktır.
Uzaktan çalışmanın usul ve esasları, hangi işlerde uzaktan çalışmanın yapılamayacağı, verilerin korunması ve paylaşılmasına ilişkin işletme kurallarının uygulanması gibi hususlar hakkında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yönetmelikle düzenlenecektir.
Kanunun uygulamasına ilişkin Yönetmelik henüz düzenlenmemiştir. Sistem uygulamada iş sözleşmesinin tarafları açısından ekonomik katkı sağlayıcıdır. Ancak iş sağlığı ve güvenliği konusunda problem çıkartabilir. Yönetmeliğin yayımlanması, uzaktan çalışmanın yaygınlaşması ve yargı kararları ile bu sistemin gelişeceğini düşünmekteyim.
Ayrıca uzaktan çalışma büyük şehirlerde iş başlangıç ve bitiş saatlerinde yaşanan trafik yoğunluğunu başlangıçta az da olsa azaltabileceğini ümit etmekteyim.
Hayırlı Ramazanlar dilerim.