Trafikte bulunan araçlar her ülke tarafından kendi sicillerine kaydedilerek plaka ile diğer araçlardan ayırt edilebilir hale getirilmektedir.
Ayrıca bu şekilde araçların teknik ve kullanımdan kaynaklanan denetlemesi yapılabilmektedir. Her araç kayıtlı bulunduğu ülke yasaları gereğince denetlenmektedir. Araçların tescilli olduğu ülke dışına gitmeleri halinde, gidilen ülke kuralları gereğince gerekli tedbir ve işlemler yapılmaksızın gümrük kapısında geçişine izin verilmez.
Ülkemizde son dönemde Suriye Plakalı araçlar trafikte bulunmaktadır. Normal koşullarla ülkemize gelmiş olmadıklarından, Karayolları Trafik Kanunu gereği zorunlu trafik sigortası denetimi yapılamamıştır.
Türkiye’de trafik siciline kayıtlı araçların 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri gereğince aracın işletilmesi esnasında üçüncü kişilere verebileceği zararlarla ilgili olarak sigorta ettirilmesi zorunludur.
Aracın kullanılması sırasında araç dışında ya da içinde bulunan kişilere ya da başka araç veya eşyalara zarar verilmesi durumunda, zarar görenler aracın zorunlu mali mesuliyet sigorta poliçesi kapsamında ilgili sigorta şirketinden zararlarının karşılanmasını isteyebilirler. Karşılanacak zararlar zarar veren araca ilişkin sigorta limitleri ile sınırlıdır.
Trafikte yer alan araçların verebileceği zararlarla ilgili olarak zararın karşılanmasını garanti eden bu durum ülkemizde trafikten kaynaklanan uyuşmazlıkları azaltmış, yargı yükünü hafifletmiştir. Zararı tahsil garantisi toplumsal barışa olumlu katkı sağlamıştır. Araç sahipleri ve işletenler de ödedikleri primler karşılığında kendilerini ve olası zarara uğrayanları garanti altına almışlardır.
Tüm bu açıklamalarımız Türkiye’de ilgili trafik sicillerine kayıtlı olan TC plakalı araçlarla ilgilidir.
Karayolları Trafik Kanunu yabancı plakalı araçların Türkiye’ye girişleri sırasında Türkiye’de geçerli sigortaları bulunmadığı takdirde ülkeye giriş sırasında bu sigortanın yaptırılacağını düzenler.
Ancak ülkemizde bulunan Suriye plakalı araçların birçoğunun zorunlu trafik sigortası bulunmamaktadır. Bu araçların başka araçlara, eşyalara ya da kişilere verebilecekleri zararların tahsil kabiliyeti araç sahibinin durumuna bağlı olarak değerlendirilecektir. Kaza anında yabancı plakalı aracın vermiş olduğu zararın tahsil edilmesi neredeyse mümkün değildir. Yabancı araç sahiplerinin araç sicili ülkemizde olmadığından haciz, ihtiyati tedbir işlemi uygulanamayacak, tazminatın tahsili büyük oranda gerçekleşmeyecektir.
Bu durumda araç sahiplerine trafik sigorta poliçesi yanında kasko poliçesi de yaptırmalarının faydalı olacağını belirtmekte yarar vardır. Zorunlu trafik sigortası olmayan yabancı plakalı aracın karıştığı kazada, karşı taraftan tahsil edilemeyen zararlar, kasko poliçesinden tahsil edilebilecektir. Bu durumda zararı ödeyen kasko sigorta şirketi, ödemiş olduğu zararı, kusuru oranında yabancı plakalı araç sahibinden isteyecektir. Tahsil problemi sigorta şirketi açısından sürecektir.
Yabancı plakalı araçlar açısından en büyük sorun başka kişi ve araçlara verilen zararlar gibi gözükse de, araçların fenni muayenelerinin yapılmamakta olması kaza olasılığını artırmaktadır. Egsoz testinin yapılmıyor olması da çevre kirliliği riski yaratmaktadır.
Açıklanan problem Suriye plakalı araçlara geçici plaka verilmesini zorunlu kılan yönetmelikle çözülmeye çalışılmıştır. Anılan yönetmelik gereğince “Ülkelerindeki Olağanüstü Haller Nedeniyle Ülkemize Giriş Yapan Yabancılara Ait Araçlar” olarak tanımlanan araçlara geçici olarak tescil işlemi yapılarak plaka verilecektir. Geçici tescil işlemi sırasında zorunlu trafik sigortası yapılması gerekmektedir. Aracın ülkemizde geçerli muayenelerinin yapılması da kurala bağlanmıştır.
Yabancı plakalı araçların geçici tescillerinin yapılmadığı dönemlere ilişkin olarak uğranılan zararlar ise hala problem olarak devam etmektedir.
Bayram tatili nedeni ile yolculukların artacağı bu dönemde kazasız günler ve mutlu bayramlar dilerim.